Een glaasje GABA

Even een biertje of een wijntje na een drukke dag om te ontspannen? Alcohol en ontspanning worden vaak met elkaar geassocieerd. En dat is ook verklaarbaar, want alcohol werkt ook echt fysiek ontspannend. Hoe zit dat?

Alcohol beïnvloedt de hersenen

Alcohol verdooft de werking van de hersenen. Hoe meer alcohol, hoe meer het verdovende effect. Alcohol is een psychoactieve stof. Dat wil zeggen; het beïnvloedt jouw emoties, hoe je dingen waarneemt en jouw gedrag. Alcohol heeft direct effect op de neurotransmitters. Neurotransmitters zijn stofjes in je hersenen die boodschappen doorgeven aan delen van jouw hersenen. De ‘communicatie’ tussen cellen in je brein dus. In jouw hersenen heb je ook remmende neurotransmitters. Zij remmen de communicatie wat af: oftewel verdoven. GABA is zo’n remmende neurotransmitter. Dit effect kun je ervaren als ontspanning. Glutamaat is echter een stimulerende transmitter. Alcohol versterkt de effecten van GABA (het verdoven)* en verlaagt de effecten van Glutamaat (die werkt dus dan minder goed). Door de invloed van alcohol op deze neurotransmitters werken je hersenen wat trager dan normaal. En hoe meer alcohol, hoe trager je hersenen dus worden. En dat vertragende werking geeft dus dat ontspannende gevoel. Prikkels komen minder hard binnen, je maakt je wat minder zorgen, je ervaart minder stress, etc…

* Alcohol is een agonist van GABA-receptoren, wat betekent dat alcohol zich bindt aan bepaalde GABA-receptoren in de hersenen, waar het de activiteit van de GABA repliceert.

Dat verklaart dus de zin naar alcohol na een drukke werkdag. Je wilt bij thuiskomst snel ontspannen, even het werk vergeten en de stress loslaten.

Jouw hersenen zijn graag lui

De zin om alcohol te drinken komt omdat je hersenen eigenlijk graag lui zijn. Je hersenen zoeken altijd naar de snelste en meest efficiënte manier stress te verminderen. De eerste keer dat jij alcohol dronk, leerde je je hersenen dat alcohol ontspannend werkt. Dus je hersenen maken de associatie: alcohol drinken = ontspannend.

Er is echter een groot nadeel van het drinken van alcohol. Doordat de effecten tijdelijk zijn en alcohol niet de productie van GABA stimuleert maar juist nabootst, heb je de volgende dag een tekort aan GABA. Je hersenen zijn eigenlijk een beetje gefopt en dachten door de alcohol al genoeg GABA te hebben aangemaakt. Dit is dus vaak één van de redenen waarom je soms een emotionele kater kunt ervaren. Op lange termijn vererger je de situatie en ben je juist meer gespannen.

Hoe kun je op andere manieren de positieve effecten van GABA ervaren?

Als jij merkt dat je (te) vaak alcohol drinkt om te kunnen ontspannen, riskeer je dat je alcohol gaat misbruiken. Je leert jezelf (onbewust) aan dat je alleen maar kunt ontspannen als je drinkt. Het risico in deze cirkel terecht te komen is groot en kan leiden tot problematisch drinkgedrag of zelfs verslaving. (Hetzelfde geldt als je alcohol gebruikt om in sociale situaties wat meer zelfvertrouwen te krijgen, of wanneer je bepaalde emoties, gedachtes of trauma’s wilt onderdrukken.) Het is dus belangrijk dat je gezonde alternatieven leert te gebruiken om de fijne effecten van GABA te ervaren.

GABA kan jouw lichaam zelf aanmaken. En de aanmaak kun je stimuleren met:

Beweging
Ja het klinkt heel cliché maar toch is het echt waar. Als jij gaat wandelen, gaat sporten of een stukje gaat hardlopen, stimuleer je de aanmaak van GABA en worden je hersenen dus echt ontspannen. Niet iedereen houdt van sport, soms is het rot weer buiten en wil je niet gaan wandelen. Zoek dus iets wat je leuk vindt. Alle beweging is prima. Half uurtje dansen op je favoriete muziek, yoga, sportief spelletje op de Wii, de dumbbells pakken, etc… De GABA aanmaak die je dan echt stimuleert heeft een langdurige effect.

Voeding
GABA wordt gevormd uit glutamine. Voor die omzetting zijn co-factoren nodig, zoals magnesium, mangaan, B6, B12 en taurine. Zet in stressvolle periodes dan de volgende etenswaren op het menu: groene groentes (zoals broccoli en spinazie), eieren, sojabonen, noten en zaden. Gefermenteerd voedsel bevat gezonde bacteriën dat ook helpt bij de productie van GABA. Denk aan tempeh maar ook zuurkool.

Meditatie
Bewust ontspannen. Je gaat echt even ergens rustig zitten, zet eventueel een rustig muziekje op en probeert alle gedachtes te laten vloeien. Meditatie betekent niet dat je helemaal aan niets mag denken. Meditatie is het loslaten van gedachtes. Komt er een gedachte in je op, erken hem en laat hem los. Er zijn veel podcasts die je allerlei soorten meditaties en technieken kunnen aanleren. Het vergt wat oefening en geduld. Het kost ook best moeite als je net uit een stressvolle situatie komt en nog overprikkeld bent. Dus vergeef het jezelf als het mediteren niet meteen lukt. En mediteren hoeft niet zittend in een donkere kamer met wierook. Je kan ook een stukje wandelen en de oefeningen uitvoeren.
? Beluister onze medidaties

Muziek
Muziek kan stimuleren en prikkelen, maar muziek kan ook ontspannen. Wanneer het stimulerend en prikkelend werkt, kun je erbij gaan dansen voor de beweging. Wanneer je naar rustige ontspannende muziek luistert, kun je even wegdromen en mediteren. Er zijn talrijke wetenschappelijke studies over de invloed van muziek op onze emoties, onze hersenen en ons lichaam. Gebruik muziek in jouw voordeel om goed te ontspannen en de aanmaak van GABA te stimuleren.

Is een drankje dan altijd fout?

Nee hoor. Een enkele keer een drankje drinken tijdens het uiteten, op een feestje of inderdaad na een dagje werk is prima. Het wordt pas een probleem als je alcohol gebruikt om jouw emoties, gedachtes en gedrag te beïnvloeden. Ook als je een erfelijke belasting hebt, is het raadzaam geen alcohol te drinken. Zodra jij denkt dat een avondje met vrienden niet gezellig is zonder drank, of je bepaalde negatieve emoties en gedachtes alleen maar met alcohol kunt onderdrukken, spelen er andere problemen. Het is dan beter deze problemen aan te pakken in plaats van alcohol te gebruiken om de “symptomen” te bestrijden. Op lange termijn maak je namelijk meer schade dan de gewenste kortdurende effecten.

Heb jij hulp nodig, vragen of wil je meer weten?

Je kan ons altijd bellen of e-mailen. Of kom langs tijdens een voorlichtingsmiddag!
Bel: 033 – 204 85 50
E-mail: info@solutions-center.nl

 

Verder lezen over alcoholverslaving:

• Alcoholverslaving
• Stoppen met drinken
• Hoe herken je een alcoholist?
• Vrouwen en alcohol
• Alcoholverslaving Zelftest