Alcoholverslaving

Wat is alcoholverslaving?

Alcoholverslaving wordt ook wel alcoholisme genoemd. Alcoholisme kan gezien worden als een progressieve aandoening die meestal geleidelijk ontstaat. Men begint af en toe met een drankje voor de gezelligheid maar na verloop van tijd neemt de frequentie van het drinken toe.

Uiteindelijk komt de persoon in kwestie tot de ontdekking dat hij of zij niet niet meer goed functioneert zonder alcohol. Gedragingen worden in steeds sterkere mate door de drank beïnvloed en kunnen leiden tot onder meer plichtsverzuim, verwaarlozing, ruzie en geheugenstoornissen.

Alcoholverslaving is verreweg de meest voorkomende vorm van verslaving en komt in alle lagen van de bevolking voor. Omdat alcohol een brede maatschappelijke acceptatie heeft, is de grens tussen probleemdrinken en verslaving moeilijk te duiden. Vaak wordt de kans op verslaving onderschat. Alcoholisme is een sluipende ziekte die tot lichamelijk en geestelijk verval leidt en soms zelfs de dood.

Oorzaken en kenmerken alcoholverslaving

Vaak ontstaat een alcoholverslaving door meerdere oorzaken. Eén van de oorzaken is de erfelijke factor. Als verslavingsgedrag in de familie voorkomt heeft een kind grote kans om op latere leeftijd ook alcoholverslaafd te raken. Een andere oorzaak is de opvoeding; als kinderen opgroeien in een omgeving waar veel gedronken wordt, is de drempel voor hen lager om ook te gaan drinken.

Daarnaast kunnen stress, depressiviteit, onzekerheid en sociale dwang een rol spelen bij het ontstaan van een alcoholverslaving. Er treedt ook tolerantie of gewenning op. Dit betekent dat als je regelmatig drinkt, het effect bij dezelfde hoeveelheid alcohol minder is. Dus je moet meer drinken om aangeschoten of dronken te worden. Maar ook een druk sociaal leven kan een rol spelen. Denk hierbij aan veel borrels en etentjes waarbij alcohol in het spel is.

Wanneer is iemand alcoholverslaafd?

We spreken van een alcoholverslaving wanneer iemand meer drinkt dan de normale hoeveelheid alcoholische drank. Drink je meer dan twee tot drie alcoholconsumpties per dag of drink je één keer per week een grotere hoeveelheid (binge drinking) dan is er sprake van een verslaving.

Andere criteria voor verslaving zijn:

  • Je hebt geen regie of controle meer over de substantie of gewoonte
  • De consequenties van jouw gebruik zijn zo verstrekkend dat je niet meer normaal kunt functioneren.

Symptomen van iemand met een drankprobleem

  • Grey out & Black out; (gedeeltelijke) geheugenstoornis
  • Grotere tolerantie voor alcohol
  • Men komt afspraken niet na en komt bijvoorbeeld te laat op werk
  • Sociale leven wordt steeds kleiner en eenzaamheid groter
  • Slechte nachtrust

Symptomen van alcoholverslaving

  • Ontkenning van het alcoholprobleem
  • Drinken om depressieve gevoelens te laten verdwijnen
  • Drinken om van afkickverschijnselen als trillen of angst af te komen of om ze te verminderen
  • Medische problemen
  • Relationele problemen of familieproblemen

Van alcoholmisbruik naar verslaving

Wanneer de grens van alcoholgebruik verschuift naar misbruik dan ligt alcoholverslaving op de loer. Een alcoholverslaving kan snel volwassen vormen aannemen en ontwikkelt zich op drie fronten:

Psychisch > ontwikkelen van een onweerstaanbare behoefte aan alcohol
Lichamelijk > ontwikkelen van een steeds hogere tolerantie ten aanzien van alcohol
Sociaal > anders functioneren op werk en in vrije tijd

1. Psychische gevolgen van alcoholverslaving

Alcohol heeft tien minuten nodig om de hersenen te bereiken en te verdoven. Deze verdoving beïnvloedt de manier waarop zenuwen signalen aan elkaar doorgeven. Hoe meer alcohol iemand drinkt, hoe meer deze signaaloverdracht verstoord raakt. Hierdoor vallen remmingen weg, nemen concentratievermogen en geheugen af en verdwijnt zelfkritiek.

Langdurig alcoholgebruik maakt mensen afhankelijk. Het geheugen slaat situaties op waarin alcohol werd gebruikt. Wanneer men aan deze situaties wordt herinnerd, door prikkeling, maar ook bij het zien van bijvoorbeeld foto’s, vraagt het geheugen weer om alcohol. Zo ontwikkelt zich een onweerstaanbare behoefte.

Er is altijd wel een reden om een drankje te drinken en op de momenten dat een verslaafde drinkt, kan hij of zij niet meer stoppen. Omdat zelfkritiek verdwijnt, zal iemand de alcoholverslaving vrijwel altijd ontkennen. Men denkt lange tijd dat het drinkgedrag onder controle is, zelfs al wijst de praktijk anders uit. Angst, neerslachtige stemmingen, burn-out verschijnselen en verwardheid zijn symptomen die vaak gepaard gaan met alcoholverslaving.

2. Lichamelijke gevolgen van alcoholverslaving

Iemand die veel alcohol drinkt, ontwikkelt een steeds grotere tolerantie ten aanzien van alcohol. Hierdoor zijn er grotere hoeveelheden drank nodig om in een roes te raken. Ontwenningsverschijnselen als misselijkheid, transpireren, slecht slapen en een angstig en gespannen gevoel treden steeds vaker op als iemand geen alcohol drinkt. Om deze verschijnselen kwijt te raken, drinkt men opnieuw alcohol en zo belandt men in de vicieuze cirkel van een verslaving. Langdurig alcoholmisbruik richt grote lichamelijke schade aan bij kwetsbare organen.

De korte termijn risico’s zijn:

  • Kater
  • Alcoholvergiftiging
  • Dik worden
  • Slechte nachtrust
  • Slechte adem
  • Grey out & Black out; (gedeeltelijke) geheugenstoornis
  • Misselijk en overgeven
  • Onveilige seks
  • Schade ongeboren kind; FAS syndroom
  • Verslaving

De lange termijn risico’s zijn:

  • Hart- en vaatziekten; hartinfarct, hartfalen, hartritmestoornissen
  • Ontstoken maagslijmvlies
  • Leverziekten; alcoholhepatitis, levercirrose, pancreatitis, hepatitis B
  • Kanker; leverkanker, darmkanker, borstkanker, mondholtekanker, slokdarmkanker
  • Alvleesklierontsteking
  • Hersenbeschadiging; herseninfarct, dementie, Korsakov syndroom
  • Psychose; delirium tremens, psychotische stoornissen met hallucinaties of wanen

3. Sociale gevolgen van alcoholverslaving

Iemand die alcoholverslaafd is, functioneert niet meer zoals zou moeten. Het alcoholgebruik is verschoven van bijzaak naar hoofdzaak in het leven. De alcoholverslaving in stand houden kost tijd en energie die niet meer in het werk of de sociale omgeving kan worden gestoken. Afspraken komt men niet na, het uiterlijk verslonst, doelen worden niet bereikt en het gevoel van eenzaamheid wordt vergroot omdat men druk is met het verbergen en ontkennen van de verslaving. Uiteindelijk komt men in een neerwaartse spiraal terecht die uitmondt in een totaal gebrek aan controle.

Stel vrijblijvend jouw vraag

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.