Verslaving, angst & boosheid

Emoties: we hebben ze allemaal, maar weten niet altijd even goed hoe we ermee om moeten gaan. Dat kan zijn doordat iets gewoonweg te pijnlijk is, of doordat we nooit geleerd hebben wat we ermee moeten. Blijdschap is niet zo moeilijk. Maar gaat het over angst, verdriet of boosheid, dan wordt het een ander verhaal.

Angst ?

Angst kunnen we op veel manieren ervaren, bijvoorbeeld als paniek, onrust, nervositeit, spanning, faalangst. Deze emotie helpt ons om te vechten of vluchten als er gevaar dreigt. Soms zijn we ook bang voor iets dat helemaal niet gevaarlijk is. Het kan zijn dat we dan een irreële angst ervaren, in ons hoofd, waardoor we steeds last van stress hebben en weinig rust.

Zoals de meeste verslaafden aan den lijve hebben ondervonden, zijn angst en verslaving sterk met elkaar verbonden. Vele verslaafden kunnen het begin van hun drank-/drugsgebruik direct koppelen aan hun angsten. Gebruik maakt ons socialer, minder angstig voor andere mensen. Ook haalde het gevoelens van stress en onrust weg. Heb ik het wel goed gedaan? Wat gaat er gebeuren? Zou iemand erachter komen wat ik heb gedaan?

Hoewel middelengebruik aanvankelijk hielp tegen angst, in welke vorm dan ook, heeft het er ook een averechts effect op. Naarmate het gebruik toeneemt, krijgen we steeds meer angst. Sommige van deze angsten zijn reëel. Ons leven wordt immers een steeds grotere puinhoop, en velen van ons moeten meer en meer liegen om ons gebruik te verbergen. Andere angsten zijn volkomen irreëel en bestaan voornamelijk in ons eigen hoofd. Ook wordt ons tolerantievermogen om met angst en spanning om te kunnen gaan alsmaar lager en lager.

Ook bij het onder ogen komen van je verslaving, naar de huisarts te gaan en in behandeling te komen, speelt angst een grote rol. Sterker nog: veel van de acties die we moeten nemen om te kunnen herstellen, brengen gevoelens van angst met zich mee. We moeten namelijk voor het eerst gaan praten over datgene dat we het liefst zouden vergeten. De dingen waar we ons voor schamen. We gaan voor het eerst met andere ogen naar de realiteit van ons gebruik en ons leven kijken. Tijdens de behandeling leer je over de verschillende manieren om met angst om te gaan.

Boosheid ?

Ook boosheid speelt een grote rol in verslaving. Er zijn verschillende manieren om met boosheid om te gaan – of juist niet om te gaan. Van al deze vormen is er maar één de juiste, en dat is constructieve boosheid. De andere vormen houden verslaving in stand – en zijn een gevaar voor je herstel.

Oppotten van boosheid
Veel mensen potten hun boosheid op, totdat de laatste druppel de emmer doet overlopen. Alle boosheid wordt dan vervolgens uitgestort over het hoofd van de persoon die toevallig in de buurt is. De boosheid is dan buiten proporties; veel te groot voor wat er is gebeurd. Dit betekent dat je zelf de controle kwijt bent. Degene die de boosheid over zich heen krijgt, begrijpt er niets van.

Omkering in het tegendeel
Deze mensen voelen zelden boosheid: ze blijven lief en aardig, zijn geduldig en zeggen het allemaal wel te begrijpen. De boosheid zetten ze om in lichamelijke klachten. Ze worden depressief, ontwikkelen angsten, raken verslaafd aan alcohol of drugs, of krijgen vreetbuien.

Uitgeleende boosheid
Deze mensen vinden het moeilijk om boos te zijn en zeggen dan liever dat de ander boos is op hen. Het gevolg is dat dit hen zwakker maakt en dat ze een slachtoffer kunnen worden.

Indirecte boosheid
Deze mensen zeggen niet rechtstreeks waar ze boos over zijn, maar worden cynisch, sarcastisch, snauwerig of gaan roddelen. Gevolg is dat het de afstand met anderen groter maakt, het is niet goed voor de relatie.

Wrok
De boosheid wordt gevoeld en ook geuit, maar dat lucht niet op en het lost ook niet op. Deze mensen houden de boosheid vast en kunnen het niet loslaten en vergeven. Mensen met wrok zijn meestal gekrenkt in hun gevoel van eigenwaarde. Het kan leiden tot lichamelijke klachten.

Ongecontroleerde boosheid
Voorop staat de machteloosheid. Deze mensen maken geen contact met de persoon op wie ze boos zijn, ze gaan niet in gesprek. Het leidt tot angst en schaamte, het geeft geen opluchting of oplossing. De machteloosheid wordt opgewekt door de gedachte dat de ander je niet serieus neemt, je niet ziet staan of je niet belangrijk vindt.

Destructieve boosheid
Deze mensen zijn zo boos dat de persoon om wie het gaat vernietigd moet worden. Daarbij kun je denken aan geweld en moord. Deze mensen gaan niet in gesprek. Er zijn ook mensen die de destructieve boosheid op zichzelf richten, ze gaan zichzelf beschadigen. Verslavingsgedrag hoort hier ook bij. De boosheid zorgt ervoor dat je of de ander of jezelf kapot maakt.

Constructieve boosheid: de enige juiste manier
Dit is de enige positieve manier om met boosheid om te gaan. Je vertelt de persoon op wie je boos bent op een rustige manier wat er aan de hand is, je bent en blijft in contact. Het gaat er dan om dat je verantwoordelijk bent voor wat je zegt en doet. Als de ander reageert met agressie, is dat de verantwoordelijkheid van de ander. Je kunt er dan voor kiezen om het gesprek te beëindigen en weg te gaan om escalatie te voorkomen.

Boosheid is een belangrijk gevoel! Het waarschuwt je dat er iets gebeurt dat niet goed voor je is. Neem het serieus en onderzoek of je boosheid terecht is, en denk vervolgens na over wat je ermee kunt doen. Het gevoel van boosheid kan ook kracht geven: het geeft energie als je er op een constructieve manier mee omgaat.

Omgaan met emoties

Alles leuk en aardig, maar hoe ga je nu met deze emoties om? Dat lees je hier.