Een toekomst zonder taboes

Dit artikel is verschenen in het magazine LEF April/Mei 2024

20 JAAR SOLUTIONS-CENTER: HOE GA JE ALS VERSLAVINGSKLINIEK MET JE TIJD MEE?

Vanaf de openbare weg valt de toegangspoort tussen de metershoge haag nauwelijks op. Maar eenmaal op het terrein lijkt het razende verkeer langs de N344 plotseling ver weg: een fontein klatert vrolijk tegen het groene decor van bomen en een vers gemaaid gazon. Welkom bij de kliniek van Solutions-Center, die hier vijftien jaar geleden haar deuren opende. Daarvóór verzorgde de organisatie al vijf jaar ambulante trajecten en behandelingen in het buitenland. Inmiddels bestaat SolutionS dus twintig jaar. Een goed moment voor een openhartig gesprek met bestuurders Indry Wardhani en Babette Metselaar. Indry: ‘We stellen onszelf vaak de vraag wat nog van deze tijd is en past bij elk individueel geval.’

Zorg voor kwaliteit

Twee jaar nadat Don Schothorst en zijn toenmalige zakenpartner in 2003 SolutionS hadden opgericht, startte Babette er op de financiële afdeling. ‘Ik hou van cijfers, omdat ze veel vertellen over de kwaliteit van je bedrijfsvoering. Processen analyseren en op orde brengen: dat is me allemaal op het lijf geschreven. Daarom rij ik hier ook na negentien jaar nog altijd met plezier naartoe.’ Ze werkte door de jaren heen bij verschillende afdelingen en kent het bedrijf dus door en door. Met die ervaring en kennis werd ze in 2017 lid van het Directieteam, als Manager Compliance en Kwaliteit. Sinds 2023 is ze Operationeel Directeur.

Grote stappen vooruit

In het begin leverde SolutionS alleen opnames in het buitenland en bij terugkomst in Nederland intensieve ambulante nazorg. ‘Dat was een spannende tijd: we plaatsten cliënten in tientallen klinieken over de hele wereld. We regelden niet alleen de opname, maar verzorgden ook de logistiek met vliegtickets, transfers en alle andere transacties – want je had natuurlijk steeds met verschillende valuta te maken’, vertelt Babette. In 2008 veranderde dat, toen SolutionS als eerste particuliere instelling een kliniek opende en vlak daarna gecontracteerd was – eerst door CZ, later volgden andere zorgverzekeraars. Sindsdien biedt de organisatie zorg op maat: klinisch, intensieve deeltijd, ambulant of een combinatie van die drie modules.

Een eigentijdse visie

Terwijl Babette de grote lijnen bewaakt, verzorgt Indry de inhoudelijke kant. Met haar achtergrond als GZ-psycholoog zette ze eerder via Brijder een verslavingsprogramma op binnen het gevangeniswezen en nam ze bij GGZ In de Bres het voortouw toen er een aantal veranderingen werd doorgevoerd. Ook werkte ze met haar bedrijf een paar jaar in Indonesië, waar ze counseling en coaching verzorgde voor tieners en volwassenen. Daarnaast richtte ze de stichting Vlinder Healthcare op, voor slachtoffers van sex trafficking. In 2020 begon ze bij SolutionS als praktijkopleider, maar het duurde niet lang voor ze zélf aan het roer stond. In 2022 werd ze Manager Zorg, en later Directeur Zorg.

Voortschrijdende inzichten

Het Minnesota Model is niet zomaar een methodiek, vindt Indry. ‘Het is een leefstijl, met duidelijke kaders: je volgt De Twaalf Stappen, gaat naar meetings en hebt een sponsor. Maar als organisatie kun je het programma naar eigen inzicht verder invullen.’ Dat besefte ze ook toen ze onlangs bij Hazelden Betty Ford (in Minnesota, VS) een sessie bijwoonde. ‘Alle cliënten deden mee, in welke staat ze ook verkeerden: sommigen schreven ijverig mee, maar anderen zaten trillend op hun stoel of onderuitgezakt met hun telefoon te spelen. Ondenkbaar bij ons, want hier doe je aandachtig mee en zit je rechtop.’

Na afloop sprak ze de counselor en zijn visie was een eyeopener: ‘Hij zag dat mensen altijd wel íets meekregen. Sterker nog, soms bleek de trillende cliënt gemotiveerder dan degene die alles opschreef. Je kunt dus wel strikt de protocollen volgen en cliënten voorschrijven “hoe het moet”, maar het is belangrijk om je af te blijven vragen wat nog van deze tijd is én wat past bij elk individueel geval.’

Buiten je bubbel

Babette herkent die trend, en vindt dat de organisatie de verantwoordelijkheid heeft om daarop in te spelen. ‘De maatschappij verandert en er is ook een leven búiten de kliniek. Doe je bijvoorbeeld principieel geen poedersuiker op de oliebollen, terwijl cliënten die bij de eerste de beste kraam gewoon wél krijgen? Help je ze als je alles bij ze weghoudt? Daarover blijven we met elkaar gesprek.’ Indry knikt: ‘Woordkeuze, ook zoiets. Iemand opperde om een lijst te maken van woorden die je niet mag gebruiken. De aanleiding was dat een cliënt het tijdens een sessie over een nieuwjaarsborrel had gehad – een trigger natuurlijk. Maar in plaats van woorden te verbieden, denk ik dat je juist die trigger moet bespreken: “Beschrijf eens wat dat woord met je doet?” Zo houd je binding met de realiteit.’

Oog voor de maatschappij

Ook op andere vlakken maakt de zorg bij SolutionS een ontwikkeling door. Niet langer voert klinische opname de boventoon, maar verschuift het accent naar extramurale zorg. Indry ziet daar de voordelen van in. ‘Begrijp me niet verkeerd: in een aantal gevallen is klinische opname strikt noodzakelijk. Maar we moeten óók beseffen dat het contrast met de buitenwereld groot is. Dat ondervang je met gedegen extramurale zorg op maat, waarmee je mensen begeleidt om in het dagelijks leven met hun verslaving om te kunnen gaan. Zie onze zorg als één parcours dat begint bij de intake in je regio. Sommigen maken dan even een uitstapje naar de kliniek, maar iedereen komt aan het eind van het traject in de Exit Group. Die hele rit duurt zo’n zes maanden.’

Vanuit de cliënt bekeken

Dankzij de flexibiliteit en openheid van alle teamleden hebben Indry en haar team het extramurale gedeelte opnieuw ingericht. ‘Alle wekelijkse sessies vinden nu op één dag plaats, zodat cliënten niet langer meerdere keren per week langs hoeven te komen. De focus ligt op groepstherapie, want dat blijkt het meest effectief: de groepsdynamiek houdt iedereen scherp en bovendien merken we dat fellows makkelijker iets van elkaar aannemen. Wil je een counselor spreken of een familiegesprek inplannen, dan kan dat – maar ‘t hoeft niet. Meeting the clients where they are: niet de protocollen staan centraal, maar de cliënt.’

Zicht op cijfers

Ondertussen is de vraag: wat levert de zorg op en hoe ervaren cliënten het programma? ‘Eerder handelden we vooral op basis van gevoel, zonder dat met cijfers te kunnen onderbouwen. Zonde, want je kunt zoveel méér als je weet wat werkt’, vertelt Babette. Daarom meet SolutionS sinds 2019 met Axel van Venrooy (A-Pollo Zorg) de effectiviteit van de zorg onder drugs- en alcoholverslaafden. Hiervoor is een doorlopend onderzoek opgezet onder cliënten die de hele behandeling hebben afgemaakt.

Een aanzienlijk deel blijkt abstinent te zijn van het primaire middel: bij de alcoholgroep ligt het percentage op 84% en bij de drugsgroep zelfs op 89%. Er is wel een opvallend verschil tussen de twee groepen wat betreft abstinentie van ándere middelen: een derde van de mensen die in behandeling voor drugs zijn geweest, drinkt nadien nog weleens een glas. Andersom is dat nauwelijks zo. Naast effectiviteit meet SolutionS ook de klanttevredenheid, en die ligt hoog: in 2024 scoorde SolutionS een 8,8 op Zorgkaart Nederland en een 9,2 in de CQI Index.

Change of air

En plannen voor de toekomst? Die zijn er genoeg! In juni start een pilot in een nieuwe kliniek in Portugal met verschillende maatwerkprogramma’s, zoals een versneld traject voor gokverslaafden, een behandeling betaald door werkgevers, een therapie toegespitst op de LHBTQ+-doelgroep en een programma voor mensen die anoniem willen blijven. Maar ook een speciale vakantie voor fellows behoort tot de mogelijkheden. Het voordeel van een opname in het buitenland is dat je écht even weg bent. ‘Sommige mensen hebben een radicaal andere omgeving nodig om iets bij zichzelf te veranderen. En het warmere klimaat helpt natuurlijk ook mee’, lacht Babette.

Maak ‘t bespreekbaar

Gelukkig wordt het taboe op verslaving steeds meer doorbroken, merkt Babette. ‘Zo komen meer en meer BN’ers met een verslaving er eerlijk voor uit, waardoor het makkelijker bespreekbaar wordt. Daar dragen we graag aan bij, zoals met onze medewerking aan het televisieprogramma Verslaafd!’ SolutionS heeft bovendien een stichting in het leven geroepen voor meer onderzoek naar verslaving en herstel, bijvoorbeeld naar de afwijkende werking van een gokverslaving. Ook geeft de organisatie voorlichting aan huisartsen en andere zorgverleners over verslaving, vertelt Indry. ‘Ik hoop dat mensen met een verslaving in de toekomst geen schaamte voelen als ze zich laten behandelen, maar vooral kracht. Want dat ben je, als je je verslaving onder controle krijgt: ongekend krachtig!’

Wil je ook bijdragen aan goed onderzoek naar verslaving en herstel?
Je leest er meer over op de website van SolutionS Supports.