Dochter van: Peter, alcoholverslaafd
Hallo allemaal!
Mijn naam is Sanne en mijn vader Peter was alcoholist. Voor de oplettende luisteraar… ja het klopt ik spreek inderdaad in de verleden tijd. Helaas heeft ons verhaal geen happy end. Peter is twee jaar geleden overleden aan de directe gevolgen van zijn alcoholverslaving. En toch denk ik dat ik jullie aan ons verhaal een goed gevoel zullen overhouden.
In dit verhaal zal ik gebruik maken van de dagboeken van mijn vader. De aantekeningen van de NA meetings, de uitwerking van de verschillende stappen van het stappenplan, zijn levensverhaal, de schadebrieven van zowel mijzelf als mijn moeder. Alles is bewaard gebleven en ik weet zeker dat hij blij zou zijn als hij zou weten dat ze op deze manier gebruikt worden.
Vlak voordat hij ziek werd was hij erover aan het denken om zijn verhaal te gaan vertellen. Op AA meetings, bij klinieken. Hij wilde met zijn verhaal graag anderen motiveren en stimuleren om de stap te zetten, om hulp te zoeken, vol te houden en een nieuwe bladzijde om te slaan. Ik ben erg blij dat ik de kans krijg om dit in zijn plaats te doen.
Ik zal beginnen met een klein stukje uit het levensverhaal dat hij heeft geschreven. Dan krijgen jullie alvast een beeld van wie hij was en hoe onze familie er ongeveer uit ziet.
“Mijn leven heeft vanaf 17-jarige leeftijd tot nu in het teken van alcohol en de daaraan verbonden ziektegevallen gestaan. Mijn eerste ervaring was op de voetbalclub, na afloop van de trainingsavonden met vooral veel ouderen om mij heen dronk ik mijn eerste biertje en dat gaf me een prettig ontspannen gevoel. Al snel bleek dat gevoel zich te versterken als ik bijv 3 biertjes dronk. Ik werd er naar mijn idee zelfbewuster en brutaler van, dus werd het al snel een gewoonte en werd er niet op eentje meer of minder gelet.”
Mijn vader was natuurlijk voor mij een bijzondere, maar verder heel gewone man. Hij heeft geen fijne jeugd gehad als nakomertje in een naoorlogs arm gezin. Hij is jong getrouwd met mijn moeder en vrij snel krijgen zij een kindje. Hij was heel gelukkig met dit leven, maar getekend door de nare ervaringen uit zijn jeugd. Wij weten dat hij niet gewenst was. Dit heeft hem als mens veel littekens gegeven op al jonge leeftijd. Verder kon hij slecht tegen onrecht en oneerlijkheid. Hij trok zich het leed van de hele wereld aan.
Voor de buitenwereld waren wij altijd een heel gewoon en normaal gezin. En om eerlijk te zijn heb ik dat zelf eigenlijk het grootste deel van de tijd ook zo ervaren. Mijn vader was niet agressief naar ons toe, hij lag niet in de goot en was elke avond gewoon thuis, hij had gewoon werk, we hadden geen schulden… Maar hij dronk wel veel en regelmatig. Geen sterke drank maar alleen bier en later ook Rose. Zo dronk hij standaard voordat hij ging werken twee flesjes bier.
Pas toen ik een jaar of 14 was begon ik te beseffen dat dat eigenlijk helemaal niet zo gewoon was. De ziekenhuis opname met een levercirrose toen ik 17 jaar was, had een grote impact op ons als gezin. Angst voor het verliezen van mijn vader is hierna een grote rode draad in mijn leven gebleven …
In zijn dagboeken heb ik veel schademomenten gevonden die vast voor iedereen heel herkenbaar zijn:
“Het meest heeft mij getroffen dat ik mezelf afvroeg wat ik mijn vrouw en dochter allemaal aandeed.
Als ik weer eens glashard ontkende dat ik had gedronken.
Als ik me weer eens heel raar gedroeg, naar buren, naar bekenden. Ervan overtuigd zijnde dat ik de enige was die gelijk had en die zich normaal gedroeg.
Wat moeten zij zich naar gevoeld hebben…
Als ik weer eens bij de dokter zat met alle lichamelijke klachten. De bloedwaardes die niet goed waren, de hartritmestoornissen….
Wat moeten zij bang geweest zijn….
Wat schaam ik me ervoor dat ik niet van de drank kon winnen”
Op een gegeven moment was het verkrijgen van drank, maar vooral ook het verbergen van het drankgebruik een obsessie geworden.
Op een terras met ons alleen een kop koffie drinken.. maar dan van te voren wel zorgen dat er in de kelder al een halve fles wijn was leeggedronken…
Na veel periodes van veel drinken, maar ook veel periodes van helemaal niet drinken, ging het op een gegeven moment echt helemaal mis. Binnen een jaar zag ik mijn energieke en altijd klussende vader veranderen in een oude man, die moeite had met de trap oplopen, die vaak niet meer uit zijn woorden kwam.
Nog een stukje uit zijn levensverhaal over deze periode:
“Inmiddels had ik danig de pest aan mezelf omdat het me niet lukte om er geheel zelf mee op te houden. Het was me toch al eerder gelukt, waarom lukte het nu dan niet meer?? Maar zoals gezegd lukte het me echt niet en het probleem werd alsmaar groter en groter. Zo erg zelfs dat ik mijn vrouw en dochter begon te belazeren. Overal in huis verstopte ik drank en ik ging qua gezondheid weer heel hard achteruit. Tot mijn dochter in november 2009 met een soort smeekbede aan mij vroeg of ik haar volgende verjaardag in maart nog wel mee wilde maken. Ik ben daar erg van geschrokken. Mijn dochter heeft toen SolutionS via internet gevonden en de volgende dag kon ik al terecht voor een intakegesprek. Meteen daarna werd ik opgenomen en in de eerste sessie moest ik meteen met de billen bloot. Ik was dus echt verslaafd. Het gaf mij zo’n gevoel van opluchting dat ik er nu eindelijk aan toegekomen was om dit toe te geven.”
Zijn opname in de kliniek betekende ook voor mij en mijn moeder heel veel. Niet alleen het feit dat hij zich liet helpen, maar ook het feit dat we even rust hadden. Dat wij even niet meer verantwoordelijk waren, deed ons erg goed.
Tijdens de opname word er natuurlijk aan de direct naasten gevraagd om een schadebrief te schrijven. Mijn moeder en ik vonden dit allebei erg moeilijk en hebben bij het schrijven veel traantjes gelaten…
Graag deel ik mij schadebrief aan Peter met jullie:
Zondag 6 december 2009
Lieve papa,
Ik ben waanzinnig trots op je dat je jouw probleem erkent, herkent en bereid bent er wat aan te doen.
Ik hoop zo dat je zelf ook in gaat zien dat je zo’n mooi mens bent, zo’n eerlijke, lieve, eigenwijze maar ook heel attente man. Een hele bijzondere vader, die absoluut nog lang niet gemist kan worden….. Ik hoop dat je de overtuiging vindt dat je ook zonder (en in mijn mening -> juist zonder) drank de moeite waard bent.
Al sinds ik een klein meisje was, tot aan de dag van vandaag ben je mijn papa, mijn held, mijn altijd aanwezige steun….. Ik kan me mijn leven zonder jou niet voorstellen en toch is dat juist wel waar ik altijd bang voor ben.
Sinds je met de ambulance bent afgevoerd in 1989 door je verslaafdheid aan drank, leef ik altijd met een, meestal onbewuste, maar soms ook echt aanwezige, angst dat je niet oud zult worden. Niet oud zult worden, omdat je dood gaat door teveel drank.
Je weet dat ik het mezelf na deze ziekenhuis opname enorm heb kwalijk genomen dat ik nooit iets tegen je gezegd heb, dat ik nooit geprobeerd heb om je te stoppen met drinken. Maar ik weet nu dat dit geen zin zou hebben gehad, ik was te jong en jij te verslaafd, te ziek, maar toch blijft dat altijd een beetje knagen…
Toen je na een lange drankvrije periode weer af en toe een wijntje dronk, begon ik me bewust te worden van het feit dat ik het vreselijk vond. Vreselijk, omdat ik zo bang was om je al snel kwijt te raken. De steeds terugkerende droom dat ik net terug kwam van, of middenin jouw begrafenis zat, bewijst dit. Het machteloze gevoel bij het wakker worden, gaat denk ik hand in hand met het machteloze gevoel dat ik altijd heb gehad, als ik je zie drinken. Iemand waar je zoveel van houdt zichzelf stuk zien maken doet pijn, heel veel pijn. Ik weet dat je het niet expres hebt gedaan en geef je er ook echt niet de schuld van, maar ik wil wel dat je dat weet. Het is zo moeilijk om iemand waar je zoveel van houdt zo snel af te zien glijden en zo snel “oud” en slecht te zien worden. En dat terwijl ik weet dat je zo eigenlijk niet bent…
Ik ben heel blij dat we zo goed fijn met elkaar kunnen praten en dat ik degene ben die je zover heeft gekregen dat je bent opgenomen en dat je hulp hebt aanvaard (dat maakt mijn schuldgevoel van 20 jaar geleden een beetje goed).
Ik heb me nooit voor je geschaamd, maar ben wel boos op je geweest. Waarom doe je dit, dacht ik dan. Je bent zo leuk van je zelf. Je bent zo lief, zo aardig, zo gezellig … juist zonder drank. Er is niemand die ik ooit mee naar huis heb genomen, vriendinnetjes, vrienden, vriendjes die jou niet leuk vonden. Iedereen vind je altijd geweldig…. En ik vooral…. Maar niet met drank… Met drank word je wispelturig, zijn je emoties moeilijk te peilen en weet ik niet wat ik van je kan verwachten….
Je weet dat ik voor de nabije toekomst een kinderwens heb. Je weet ook dat ik van jou verwacht dat je jouw best doet om minstens 90 jaar te worden en de meest fantastische opa aller tijde te worden….
Zonder drank weet ik zeker dat ik mijn kindje blind aan je zou toevertrouwen. Als je wel blijft drinken kan ik dat niet. Ik zou het niet aandurven om je een dag in je eentje op mijn kindje te laten passen, als ik weet dat je drinkt, dat je jezelf niet onder controle hebt.
Ik zal je nooit zeggen dat ik je niet meer wil zien als je blijft drinken, maar ons contact zal dan nooit zo close en open kunnen zijn als het tot nu toe geweest is. Ik kan en wil niet van heel dichtbij getuige blijven van het feit dat jij jezelf kapot maakt. Ik moet de mensen waar ik zoveel van hou kunnen vertrouwen en als je drinkt kan ik je niet vertrouwen. Dan spreek je niet de waarheid en ben je te onvoorspelbaar.
Papa, ik hou zielsveel van je, wil je helpen waar ik kan en sta altijd voor je klaar. Ik hoop dat deze opname de start is van een heel nieuw hoofdstuk voor ons allemaal.
Ook mijn moeder heeft in haar schadebrief alles opgeschreven wat haar dwars zat. Een klein stukje daaruit:
In de loop van de tijd ging je toch weer steeds meer drinken en ik begon dat heel vervelend te vinden want als je dronk werd je van een leuke, intelligente, vrolijke en gezellige vent waar ik heel trots op was en waar ik heel veel van hield, een negatieve, sombere, fanatieke, dom pratende man waar ik me voor schaamde. Om te voorkomen dat jij dronk ging ik toen weer alle leuke dingen, zoals op bezoek bij mensen, lekker fietsen en op een terrasje zitten, uit eten gaan, uit de weg. Zelfs op vakantie wilde ik niet meer, want dat was een 2 wekelijkse strijd om zoveel mogelijk te voorkomen dat jij veel dronk.
Na deze schadebrieven was mijn vader diep geraakt en was er van zijn positieve instelling niet heel veel over.
Zoals zijn counselor in zijn brief schreef:
“Na de familiedag zag je het even niet meer zitten. Je beschuldigde de counselors ervan dat zij de familie zouden hebben beïnvloed met het schrijven van de schadebrieven. Na een aantal dagen flink in de mineur stemming te zijn heb je het echter toch geaccepteerd en realiseerde je je dat je toch moest accepteren wat in de brieven stond. Misschien was dit wel de trigger die je nodig had om nog meer je best te doen om te herstellen.”
Na zijn thuiskomst was hij lange tijd nog erg bezig met tijd in SolutionS en wat daar allemaal gezegd en gedaan was.. Na een week of 2 is hij begonnen met het bijwonen van de NA meetings in Den Haag. Binnen een aantal maanden had hij daar al een aantal goede vrienden gemaakt en werd hij zelfs van één avond penningmeester.
Het was zo geweldig om te zien dat hij echt aan werk was en bleef. De contacten met lotgenoten en het nodig zijn was voor hem en zijn herstel zo belangrijk.
Natuurlijk waren er ook veel momenten waarop hij het erg moeilijk had. Op vakantie gaan en aansluiten op een terras tussen alle drinkende mensen was voor hem in het begin echt geen ontspanning maar topsport. Maar hij deed het wel. En durfde aan ons openlijk toe te geven dat hij het eng vond en dat hij het moeilijk had.
Ook de gesprekken met de aftercare psycholoog van SolutionS en het werken aan het stappenplan heeft hem veel inzicht en wijsheid gebracht.
Een klein stukje dat ik terugvond in zijn dagboek hierover:
“Na de 28 dagen opname en het heel serieus volgen van het twaalf stappen programma kende ik mijzelf niet meer terug. Ik zag er weer gezond uit en ik voelde me weer goed en sterk. De echte Peter was aan het terugkomen.
Door het werken aan stap 4 vallen er steeds meer puzzelstukjes op zijn plek en krijg ik daardoor steeds meer een gevoel van vrijheid. En ook begrip voor situaties die ik zelf veroorzaakte.”
Als een van de laatste stukjes in zijn dagboek stond het volgende zinnetje..
“Ik ben me erg bewust van het feit dat ik dit nooit aan had gekund zonder de opname in de kliniek en het meeting bezoek. Ik ben daardoor nu veel beter in staat de zaken te relativeren en slechte gedachtes te herkennen.”
Op 18 juni 2012 is Sam, de enige kleinzoon van mijn vader geboren. Een maand later op 18 juli kregen we te horen dat Peter primaire leverkanker had en nog maar een week tot een maand te leven had. Deze leverkanker was een direct gevolg van de levercirrose en dus terug te leiden naar zijn overmatig alcoholgebruik. In die maand die volgde hebben we intens en heel bewust van elkaar genoten, over alles gesproken en niks aan het toeval over gelaten.
Een aantal dagen voordat hij op 20 augustus 2012 overleed heb ik gevraagd of hij spijt had van zijn tijd in SolutionS, de strijd van de laatste jaren, de moeite en tijd die hij had gestoken in de NA, de meetings het meewerken in de organisatie. Het was uiteindelijk toch eigenlijk allemaal “voor niets” geweest??
Zijn zeer resolute en besliste antwoord was direct
“Spijt, nee nooit… ik ben zo dankbaar en blij dat ik mezelf weer ben geworden. Ik had er graag langer van genoten maar dit hebben we in ieder geval met elkaar gehad.”
Ik hoop dat ik met ons verhaal duidelijk heb kunnen overbrengen dat het nooit te laat is om toe te geven dat je het niet alleen kunt. Het is geen schande om toe te geven dat je verslaafd bent, het is geen schande om toe te geven dat je hulp nodig hebt.
Zelfs als je er nog maar heel even van kunt genieten is het de moeite meer dan waard!