Hans (55) had altijd het gevoel dat hij er eigenlijk niet mocht zijn, omdat hij niet ‘gepland’ was. Zijn broers wreven hem dat er vaak in met venijnige grapjes en zijn moeder greep niet in. Hij deed er daarom alles aan om toch waardering te krijgen. Zo maakte hij het iedereen naar de zin, behalve zichzelf. De enige momenten waarop het wél even om hem draaide, was wanneer hij cocaïne gebruikte: ‘Dan werd mijn hoofd rustig.’
Ze wilden me niet
‘Op mijn achtste ging mijn vader ervandoor met een andere vrouw en verbrak het contact met ons. Hij is inmiddels overleden. Na het vertrek van mijn vader nam ik als bijna vanzelfsprekend de rol van “man in huis” op me. Mijn broers waren enorme etterbakken en pestten me, en mijn moeder deed daar uit onmacht aan mee. Ik voelde me ongewenst en achteraf gezien begon ik daarom denk ik al vroeg met werken – want dan deed ik ertoe. En toen ik in m’n tienerjaren alcohol en cocaïne ontdekte, was ik verkocht: als ik gebruikte, dacht ik alleen aan mezelf.’
Niemand wist ‘t
‘Ik heb jarenlang cocaïne gebruikt zonder dat iemand het doorhad, zelfs mijn vrouw niet. We kregen twee prachtige dochters en ik dacht dat ik een zorgzame en rustige papa was. Maar in werkelijkheid gedroeg ik me als een botte hork en was ik er nooit wanneer zij me nodig hadden. Ik verwende ze met cadeautjes, maar de zorg kwam grotendeels op de schouders van mijn vrouw terecht. Ondertussen werkte ik zo’n zeventig tot tachtig uur per week en gebruikte ik dagelijks wel een gram per dag. De situatie thuis werd onhoudbaar en uiteindelijk zijn we gescheiden.’
Zodra ik wakker werd
‘Vier jaar geleden raakte ik arbeidsongeschikt en begon ik excessief te gebruiken met mijn toenmalige vriendin. Het was een giftige relatie: jarenlang maakten we elkaars leven tot een hel. Mijn eerste lijntje snoof ik al zodra ik ’s morgens m’n ogen opendeed – huilend, omdat ik het niet wilde en tóch deed. Ik hoopte dat ik ’s nachts zou sterven, maar werd elke ochtend weer wakker. Verschrikkelijk was het. Tot ik op een dag een duidelijke “nee” voelde. Misschien door een droom of m’n gezonde verstand, maar vanaf toen nam ik een aantal radicale beslissingen: ik maakte de relatie uit, verkocht het huis en liet me opnemen bij SolutionS.’
Ander gedrag
‘Tijdens de opname heb ik nooit een echt twijfelmoment gehad. Maar voor ik me overgaf aan het programma moest ik nog wel wat bergen verzetten. Toch voelde ik vanaf het begin dat ik op de juiste plek zat. Mijn eerste inzicht had ik na een paar dagen op de detox, toen een counselor vertelde dat verslaving voor twintig procent middel is en voor tachtig procent gedrag. Dat triggerde me, want dat betekende dat ik ervan af kon komen als ik mijn gedrag veranderde.’
‘Na afloop huilde ik, gaf hem een knuffel en zei:
“Wat jij kan, dat kan ik ook.”’
Een feest van herkenning
‘Tijdens de tweede dag op de behandelkant kreeg ik nog een inzicht door het verhaal van een gastspreker: een goedgeklede charismatische man, wel twee koppen groter dan ik. Hij sprak een uur en álles in zijn verhaal herkende ik: hij had ook geen gemakkelijke jeugd gehad, was net als ik een echte pleaser en z’n gebruik had hem kapot gemaakt. En nu vertelde deze man daar in alle rust over, terwijl ik trillend op m’n stoel zat. Na afloop huilde ik, gaf hem een knuffel en zei: “Wat jij kan, dat kan ik ook.” Ik wilde mijn verleden en problemen onder ogen kunnen komen, precies zoals hij dat deed.’
Dit klopt
‘Later die week had ik nog zo’n realisatie, tijdens een film. Ik zat vol aandacht te kijken en er ging een knop om, doordat ik besefte dat ze in de kliniek precies deden wat er in deze film gebeurde: delen is helen, leeg je rugzak, je hoeft het niet alleen te doen. Dat wilde ik ook, maar ik voelde me alleen, want niemand durfde naar me toe te komen. Mijn counselor legde uit dat mensen bang voor me waren, omdat er zo veel wrok in me zat. Ze vermoedde dat dat met mijn vader te maken had, en gaf me de opdracht om hem een brief te schrijven waarin ik al mijn boosheid eruit gooide.’
Als sneeuw voor de zon
‘Ik schreef vijf kantjes vol, las ‘m aan haar voor en dacht: zo, nu ben ik ’t wel kwijt. Maar ik bleef kwaad en daarom stelde ze voor dat ik de brief aan de groep voor zou lezen. Ik vond dat raar, maar door de gastspreker en de film had ik me voorgenomen om alles te doen wat ze me opdroegen. Dus ik las de brief voor aan de groep en dat werd een van de mooiste momenten van m’n leven: bij de laatste zin voelde ik alle wrok uit me glijden en er kwam liefde voor terug. Sinds die dag loop ik met een glimlach rond. Mensen zagen dat en kwamen naar me toe: “Wat is er met jou gebeurd?”’
Een veelzeggende nachtmerrie
Daarna schreef ik pagina’s vol, ik had zo veel te vertellen. Want ik wist: delen is helen. Ik besefte ook dat ik niks mocht achterhouden. Dat werd me extra duidelijk door een nachtmerrie. In die droom schopte ik mijn demonen van me af, duwde ze in een bootje en gooide de trossen los. Maar vervolgens greep een andere demoon me vast en wilde me in m’n keel bijten. Badend in het zweet schrok ik wakker. Daarna schreef ik de droom op, met als conclusie: ik moet alles vertellen, want anders ben ik later alsnog de sjaak.’
Een lege rugzak
‘Ook tijdens meetings gooide ik alles eruit. Het luchtte me op om in de groep m’n verhaal te vertellen, doordat fellows dingen herkenden uit hun eigen leven en begrepen waar ik vandaan kwam. Ik ben negenendertig jaar lang mezelf vergeten. Langzamerhand begon ik te begrijpen dat ik me als kind had geschaamd voor wie ik was, terwijl ik nu denk: waar had ik me nou voor te schamen? Zo gooide ik al m’n verdriet, de trauma’s, mijn angsten en boosheid eruit tot de bodem van mijn rugzak in zicht kwam.’
Op m’n knieën
‘Dat ik hier zit, vind ik een godsgeschenk, letterlijk. Vroeger was ik bang voor God, omdat hij altijd meekeek en me strafte. Ik wilde daarom niks met het geloof te maken hebben en zag tijdens de opname de NA als hogere macht. Dat veranderde na de kliniek bij stap zeven, toen ik weer veel nachtmerries had en voor mezelf wegliep met gedachten aan vrouwen, sporten, eten of geld uitgeven. Een fellow zei daarom: “Nederigheid zit in je knieën.” Zo bad ik op een avond tóch tot God en vroeg hem mijn obsessies weg te nemen – en dat deed hij: een paar dagen later had ik ineens geen rare gedachtes meer. Vanaf dat moment was God voor mij liefde en heb ik me laten dopen.’
‘De twaalf stappen hebben m’n leven gered en mijn glimlach is nu niet meer van m’n gezicht te krijgen!’
Net zo groot
‘De charismatische gastspreker die ik in de kliniek ontmoette, zag ik toevallig een paar maanden later tijdens een meeting. Hij vertelde in zijn share over een fellow die veel voor hem had betekend en hij hoopte dat hij zoiets ooit voor een ander kon doen. Waarop ik tegen hem zei: “Dat heb je al gedaan. Ik zie nu dat we even lang zijn, terwijl ik altijd dacht dat je twee koppen groter was. Maar ik ben niet gegroeid en jij niet gekrompen: ik vóelde me toen gewoon zo klein. En dankzij jouw verhaal is m’n herstel begonnen.” Want zo is het: de twaalf stappen hebben m’n leven gered en mijn glimlach is nu niet meer van m’n gezicht te krijgen!’
Heb jij hulp nodig? Bel, chat of e-mail ons!
Tel: 033 – 204 85 50
E-mail: info@solutions-center.nl
Chat: Klik rechtsonder de website als we online zijn. De chat is altijd anoniem.
Foto van archief Hans