Clean worden was nooit mijn probleem, clean blijven was mijn probleem
Nuchter en clean blijven valt en staat bij een proces van eerlijk worden en langzaam, laagje voor laagje, je ontkenning los te laten. Na een langdurig actief verslaafd leven gaan er maanden zo niet jaren overeen voordat je je eigen oneerlijkheid en ontkenning leert kennen. Onze gedachten staan zo subtiel ten dienste van ons verslaafde brein. Ik zeg altijd, “mijn beste denken bracht mij altijd naar de dealer of de slijter”.
Na een behandeling grossieren we in gewenste antwoorden, we spreken de herstel gerelateerde taal en weten hoe we dit op de juiste momenten moeten inzetten. Sterker nog, we geloven onszelf als we het uitspreken en delen in sessies. Het gaat echter over wat we werkelijk denken, over die gedachtes die we niet mogen denken, daar moeten we over leren durven praten, daar moeten we in uitgedaagd worden. Het moet voor ons duidelijk worden dat er twijfel mag bestaan over onze eerste stap, dat we twijfelen over onze machteloosheid en mateloosheid.
Je hoort cliënten vaak zeggen dat ze geen last hebben van zucht, hetgeen in mijn optiek volstrekt onmogelijk is. Ik confronteer mensen dan ook met het gegeven dat er bij geen zucht een sterke mate van ontkenning bestaat. In de fellowship zie ik fellows en fella’s in vroeg herstel die de herstel gerelateerde taal vloeiend spreken, nauwelijks zucht ervaren en zich voorbeeldig opstellen. Het zijn precies die mensen die redelijk snel terugvallen of verdwijnen uit de fellowship.
Herstel gaat over ‘door de pijn blijven gaan’, kwetsbaar blijven, in vertwijfeling zijn. We komen nagenoeg allemaal binnen middels ‘the Gift of desperation’ (rock bottom) en willen daar zo snel mogelijk bij vandaan; “waar is hier de nooduitgang”. In behandeling wordt vaak een deel van onze puinhoop opgeruimd door anderen, dat is jammer. Het helpt als we onze puinhoop zelf mogen opruimen, om ieder ‘brokstuk’ zelf vast te houden, om te leren voelen hoe erg het werkelijk was. De kunst is dan ook, om de pijn vast te houden, te leren dragen, niet in ontkenning terug te keren, maar de pijn te gebruiken om werkelijk een veranderingsproces in te gaan. Het is altijd de angst die ons tegenhoudt en de pijn die ons steunt. “Zonder lijden geen liefde”.
Herstel gaat over leren in de oplossing te leven en niet in het probleem. Een actief verslaafd leven lang werken we aan ‘een kwaliteit’ om alles wat simpel is ingewikkeld te maken, daar hebben we baat bij. In de ingewikkeldheid voelen we ons thuis, daar staan de deurtjes op kiertjes, daar leggen we rookgordijnen aan, daar kunnen we splitsen en ons wentelen in zelfbeklag, daar kunnen we anderen de schuld geven, daar is onze bullshit onze waarheid, daar kunnen we alles wat krom is recht denken. Afijn, daar kunnen we blijven gebruiken, in dat koninkrijk zijn wij koning.
Het mooie aan herstel is dat we het niet meer alleen hoeven te doen. De gedachte “ik heb het zelf veroorzaakt, dus ik los het zelf wel op” heeft ons ziek gehouden. Door de herkenning in de verhalen van anderen hebben we mogen ervaren dat we niet alleen zijn en dat we het niet alleen hoeven op te lossen. We leren om hulp te vragen.
Voor mij is de behandeling en de verbinding met het 12 stappen programma het antwoord gebleken op mijn ziekte; de ziekte van verslaving. In mijn behandeling en in het programma heb ik geleerd dat ík het probleem ben en dat de middelen ten dienste stonden van een dieper liggende onrust en mijn vlucht. Geef het kans, keep it simple, vraag om hulp en draag de pijn. Het wordt beter en het werkt!
In alle simpelheid realiseer ik mij nog iedere dag dat ik maar één glas verwijderd ben van een terugval en daarom ook vandaag ‘die eerste’ niet oppak.
Maarten Dammers
Interventionist, Addiction Counselor en Familie-coach
Maarten is in actie te zien op RTL 4 in het programma Verslaafd!
“Mijn leven, en dat van mijn dierbaren, werd 35 jaar geregeerd door alcohol, speed, cocaïne, XTC en hasj.”